(Bài viết của Shyamala Fernandes – biên tập Đỗ Tường Huy)
Gần đây, chúng tôi có cơ hội giám định một tinh thể tourmaline bất thường nặng 2,5g (hình 1) có chứa một tinh thể tourmaline thứ 2 nhỏ hơn phát triển bên trong.
Hình 1: Tinh thể tourmaline này nặng 2,5g, được báo là từ Nigeria có đặc điểm bên trong thú vị. Hình của G. Choudhary.
Mẫu này được báo lại là từ Nigeria, chúng trong suốt và thể hiện đặc điểm hình thái học của Tourmaline, bao gồm dạng hình lăng trụ, mặt cắt ngang thô hình tam giác với phần rìa bị vỡ, các sọc đá dọc theo chiều dài của lăng trụ. Khi nhìn từ bên hông chúng có màu lục, nhưng đậm hơn bên dưới trục c. Từ hình dạng của chúng cho thấy tinh thể này rõ ràng là Tourmaline.
Quan sát với ánh sáng xuyên thấu, đặc điểm bất thường của mẫu vật hiện rõ. Chúng chứa một tinh thể thon dài nằm xiên theo chiều dài của tinh thể chính (hình 2). Dưới độ phóng đại, dạng lăng trụ của tinh thể bên trong được thấy rõ là phát triển rất tốt. Chúng có một đầu tóp lại và mặt cắt ngang hình tam giác (xem lại hình 2). Sọc đá mờ dọc theo chiều dài của lăng trụ cũng hiện diện. Một phần nhỏ của tinh thể bên trong lộ ra trên tinh thể chính với màu lục tương tự như của tinh thể chính.
Hình 2: Dưới ánh sáng xuyên thấu và độ phóng đại, tinh thể Tourmaline ở hình 1 chứa một tinh thể nằm dọc bên trong có các sọc đá mờ trên các mặt lăng trụ, giới hạn bởi mặt chóp thoải (phần màu đen trong hình). Hình của G. Choudhary, phóng đại 10X.
Ở độ phóng đại cao hơn, mặt lăng trụ của tinh thể bên trong có các vết khảm mịn (hình 3) và tạo thành góc (giống như 2 mặt của một tam giác). Các mặt chóp thấy được bao bọc bởi vật liệu có màu sậm và các hoa văn phức tạp của các khảm hình tam giác hoặc các gò tăng trưởng (hình 4). Thêm vào đó, tinh thể này còn thể hiện một vài đới tăng trưởng góc cạnh ngay bên dưới các mặt chóp (hình 5). “Trichite” (các bao thể lỏng giống như sợi tóc đặc trưng trong Tourmaline) hiện diện trong cả tinh thể chủ lẫn tinh thể nằm bên trong.
Hình 3: Tinh thể bên trong có các thể khảm bề mặt dọc theo chiều dài các mặt lăng trụ. Hình của G. Choudhary (80X).
Hình 4: Với ánh sáng đèn sợi quang dưới một góc nào đó, các mặt chóp của tinh thể bên trong có màu sậm và lộ ra hoa văn phức tạp của các thể khảm và/hoặc gò tăng trưởng Hình của G. Choudhary (65X).
Hình 5: Một vài các đặc điểm tăng trưởng góc cạnh hiện diện ngay bên dưới các mặt chóp. Hình của G. Choudhary (80X).
Khi quan sát dưới kính phân cực, mẫu vật thể hiện rõ tính chất không đẳng hướng. Giống như tiên đoán, dựa trên hướng của tinh thể bên trong, phản ứng của tinh thể bên trong đối với kính phân cực là hoàn toàn khác biệt so với tinh thể chủ nằm bên ngoài (hình 6).
Hình 6: Dưới kính phân cực, tinh thể Tourmaline bên trong vẫn sáng trong khi tinh thể chủ đã chuyển qua vị trí tắt, cho thấy mặt phân cực khác nhau giữa hai tinh thể. Hình của G. Choudhary.
Các đặc trưng của tinh thể nằm bên trong đã ghi nhận lại sự thay đổi trong các điều kiện tăng trưởng của chúng. Chúng tôi tin rằng nó được thành tạo trước tinh thể chính. Sau khi tinh thể nhỏ hơn hình thành, các mặt giác lăng trụ của nó hình như bị các dung dịch tàn dư bám vào và sau đó tinh thể Tourmaline chủ phát triển phủ trùm lên.