BÀI HAI: ĐỘ SẠCH (Clarity) ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ TRỊ KIM CƯƠNG NHƯ THẾ NÀO?
Sau khi nhờ Christine giúp đã hiểu cơ bản về thang màu kim cương, bạn nghĩ là đã sẵn sàng mua kim cương được rồi. Nhưng Christine có ý kiến khác, cô ấy nói: “Đi với tôi nào”, rồi dẫn bạn đi sâu vào trong cửa hàng. Bạn theo cô ấy xuống một cây cầu ngang qua thác nước, ở đây cô ấy cho bạn xem một phần trưng bày khác. “Bây giờ xét đến chữ C thứ hai – Clarity (độ sạch, độ tinh khiết). Giống như màu, độ sạch cũng là một yếu tố cơ bản xác định giá trị kim cương”.
Christine kéo ra một khay khác … có 4 viên kim cương và nói: “Bạn có nghĩ rằng mình có thể xếp thứ tự 4 viên kim cương này theo thứ tự độ sạch được không?”
Bạn không thể làm được, tuy nhiên Christine gom hết tài liệu hướng dẫn của cô ấy đưa cho bạn. Rồi cô ngã người ra phía sau ghế và chăm chú quan sát bạn sắp xếp các viên kim cương từ trái qua phải, bắt đầu bằng viên giá trị nhất.
Bây Giờ Đã Rõ Ràng Đối Với Tôi …
Rất ít vật trong tự nhiên hoàn hảo tuyệt đối. Điều này đúng với kim cương cũng như mọi vật khác. Kim cương có những đặc điểm bên trong, gọi là bao thể, và tính bất thường trên bề mặt, gọi là dấu vết bên ngoài. Chúng hợp lại gọi là đặc điểm độ sạch (hoặc độ tinh khiết). Độ sạch là sự vắng mặt tương đối các đặc điểm độ sạch. Dấu vết bên ngoài gồm có các vết sướt, mẻ và ngấn trên bề mặt. Bao thể thì nằm bên trong viên đá (một số lộ lên đến bề mặt nhưng vẫn gọi là bao thể). Đôi khi, kim cương hoặc khoáng vật nhỏ nào đó là một bao thể trong một viên kim cương khác khi nó hình thành. Dựa vào vị trí của các bao thể trong viên đá, chúng có thể bị mất đi hoặc vẫn còn khi viên kim cương được cắt mài.
Bao Thể Có Hữu Dụng Không?
Một số đặc điểm độ sạch có thể làm hạ giá trị viên kim cương, nhưng chúng cũng có những ảnh hưởng tốt như:
• Chúng giúp cho các nhà đá quý phân biệt kim cương tự nhiên và đá giả kim cương từ phòng thí nghiệm. Dễ dàng nói lên sự khác nhau giữa các viên có tạp chất hơn là giữa những viên không có.
• Vì không có hai viên kim cương nào có các bao thể giống nhau hoàn toàn cho nên các bao thể giúp xác định từng viên đá một.
• Chúng cung cấp cho các nhà khoa học thông tin về quá trình hình thành kim cương.
Thang Độ Sạch GIA
Mức độ sạch từ cao đến thấp như sau (quan sát dưới kính phóng đại 10 lần):
• FL (FLAWLESS: Không thấy tạp chất)
Không có bao thể hay dấu vết bên ngoài nào dưới phóng đại 10X (mười lần) khi được quan sát bởi người phân cấp kinh nghiệm.
• IF (INTERNALLY FLAWLESS: Không thấy tạp chất bên trong)
Không có bao thể nào dưới phóng đại 10X khi được quan sát bởi người phân cấp kinh nghiệm, nhưng có một số dấu vết bên ngoài nhỏ.
• VVS1 và VVS2 (VERY VERY SLIGHTLY INCLUDED: Rất khó thấy tạp chất)
Chứa các vi bao thể khó thấy dưới phóng đại 10X dù được xem bởi người phân cấp kinh nghiệm.
• VS1 và VS2 (VERY SLIGHTLY INCLUDED: Khó thấy tạp chất)
Chứa các vi bao thể như tinh thể nhỏ, mây, hay các khe nứt khi quan sát kỹ dưới phóng đại 10X.
• SI1 và SI2 (SLIGHTLY INCLUDED: Thấy được tạp chất)
Chứa các bao thể (mây, tinh thể, đốm, hốc, và khe nứt) đáng kể đối với người phân cấp kinh nghiệm dưới phóng đại 10X.
• I1, I2 và I3 (INCLUDED: Dễ thấy tạp chất)
Chứa các bao thể (có thể là các tinh thể lớn hay khe nứt lớn) thấy rõ ràng dưới phóng đại 10X và ảnh hưởng đến độ trong suốt và độ rực sáng.
Một Lưu Ý Từ Christine
Như vậy đây là cũng là một giải pháp nữa đối với bạn… Hễ ở càng cao trên thang phân cấp thì viên kim cương càng có giá trị… khi tất cả những yếu tố khác đều như nhau.
Một Từ Về Độ Sạch
Giống như thang màu, hệ thống phân cấp độ sạch GIA phát triển được vì trước kia các nhà kim hoàn dùng những từ dễ bị hiểu nhầm, như “loupe clean” hoặc “piqué”. Ngày nay thì dù cho bạn mua kim cương ở bất kỳ nơi nào trên thế giới, thì bạn thường nghe các nhà kim hoàn nói các từ như VVS1 hay SI2, dù cho ngôn ngữ họ không phải là tiếng Anh.
Giống như phần còn lại của 4C, ảnh hưởng của độ sạch lên giá trị liên quan trực tiếp đến nhận thức về độ sạch. Kim cương không tạp chất rất hiếm – thực tế vì hiếm cho nên có thể trong một thời gian rất dài làm nghề kim hoàn mà chẳng bao giờ bạn thấy được một viên. Vậy bạn có thể hình dung là chúng có giá trị cao nhất.
Ở phía đầu ngược lại của thang phân cấp là những kim cương có bao thể thấy được dễ dàng với mắt thường. Giữa hai giới hạn trên là các kim cương chứa tạp chất chỉ có thể thấy được dưới phóng đại mười lần. Một số khó thấy hơn và một số lại dễ thấy hơn. Các đá ở giữa dãy chiếm một lượng lớn của thị trường bán lẻ.
THỰC HÀNH
Dùng lúp phóng đại 10X quan sát, rồi sắp xếp 4 viên kim cương theo thứ tự độ sạch từ trái sang phải, bắt đầu bởi viên có giá trị cao nhất.
