Những năm gần đây, kim cương nhân tạo chất lượng cao bằng phương pháp lắng đọng hơi hóa học (CVD) đã được tung ra thị trường mặc dù số lượng còn hạn chế. Hầu hết chúng được sản xuất từ Apollo Diamond Inc. (Boston, Massachusetts). Mới đây phòng giám định GIA đã kiểm tra những sản phẩm tương tự được đưa đến từ Trung tâm điều phối ở Florida của tập đoàn Gemesis, nhưng lại được biết đến nhiều hơn với tên gọi là kim cương nhân tạo tăng trưởng HPHT (J. E. Shigley và nhóm nghiên cứu, “Kim cương được tạo ra từ tập đoàn Gemesis”, Winter 2002 G&G, trang 301 – 309). Vào tháng 11 năm 2010, tập đoàn này thông báo kế hoạch tung ra thị trường loại kim cương nhân tạo tăng trưởng bằng phương pháp CVD.
Phòng giám định GIA đã kiểm tra 16 viên kim cương nhân tạo CVD (hình 9), chúng được mài dạng tròn, giác cúc, ngoại trừ một viên được cắt mài dạng chữ nhật. chúng có trọng lượng từ 0,24 đến 0,90 ct với trọng lượng trung bình là 0,46 ct. Có 3 mẫu không màu, 11 mẫu gần không màu và 2 mẫu có màu nhạt. Hầu hết trong số chúng được phân cấp độ sạch là IF và VVS, do chúng có các sọc nội và một vài bao thể dạng đầu kim. Chỉ có 4 trong số 16 mẫu là có độ sạch VS.
Hình 9: Các viên kim cương nhân tạo CVD được sản xuất bởi Gemesis. Viên đá tròn giác cúc nặng 0,39 ct bên trái được phân cấp màu F và độ sạch VVS2; mẫu nặng 0,83 ct bên phải được phân cấp màu J và độ sạch VVS2. Ảnh chụp bởi Jian Xin (Jae) Liao.
Phổ hấp thu hồng ngoại cho thấy chúng đều là kim cương nhân tạo CVD kiểu IIa. Không giống như đặc trưng của kim cương nhân tạo CVD, chúng không có vạch hấp thu liên quan đến sự khuyết hỏng mạng tinh thể được ghi nhận trong cả vùng giữa hồng ngoại hay vùng gần hồng ngoại. Phân tích phổ phát quang bức xạ trên tất cả các mẫu thì thấy có sự bức xạ khá mạnh từ tâm quang học H3 (mức phonon bậc 0 tại 503,2 nm), một bức xạ khá mạnh khác từ tâm NV (575,0 và 637,0 nm) và bức xạ vừa đến mạnh từ tâm [Si-V] – (dãy kép tại 736,6 và 736,9 nm). Trong 4 mẫu có sự tập trung [Si-V] – khá cao và thậm chí có thể phát hiện được bằng phổ hấp thu cực tím trong vùng nhìn thấy được. Một đặc điểm đáng chú ý của loại kim cương nhân tạo này là có sự phát quang từ yếu đến vừa dưới chiếu xạ cực tím sóng ngắn. Hầu hết các mẫu đá trơ dưới chiếu xạ UV sóng dài, chỉ có 5 mẫu là có sự phát quang rất yếu màu lục. Trong thiết bị DiamondView chúng có phát quang mạnh màu lục và nổi bậc là có sự phát quang màu xanh; đặc điểm sọc tăng trưởng cũng dễ dàng quan sát thấy.
Những đặc điểm ngọc học và phổ hấp thu ghi nhận được cho ta đoán chắc được rằng chúng là kim cương nhân tạo CVD được nung luyện sao khi tăng trưởng, có lẽ là để cải thiện màu sắc và độ trong suốt. Báo cáo này đã khẳng định kim cương nhân tạo CVD chất lượng cao vẫn đang tiếp tục được cải tiến. Tuy nhiên các đặc điểm ngọc học và quang phổ có thể phân định rõ ràng giữa kim cương nhân tạo CVD của tập đoàn Gemesis với kim cương thiên nhiên. (Công Ty TNHH Giám Định Rồng Vàng – SJC lược dịch theo Wuyi Wang và Thomas M. Moses trong Lab Notes, quyển G&G Fall 2011)